Jakie okna do domu pasywnego?

Wybór odpowiednich okien ma szczególne znaczenie, kiedy budujemy dom pasywny. Warto zwrócić uwagę na dwa kluczowe elementy, z których zbudowane jest okno: rama i szyba. Na co zwrócić uwagę?

RAMY – ograniczanie strat ciepła

W przypadku producentów profili z PVC polepszanie izolacyjności termicznej okien osiągano dotychczas przede wszystkim poprzez zwiększanie głębokości zabudowy profili, ilości komór w profilach oraz stosowanie specjalnych nakładek czy wypełnianie części komór materiałem termoizolacyjnym.

Poprawa własności cieplnych na tej drodze możliwa jest jednak tylko do pewnego stopnia, stąd też od kilku lat producenci profili prowadzą działania nakierowane na zmiany w konstrukcji profili  i technologii produkcji okien, związane m.in. z eliminowaniem z profili wzmocnień stalowych, negatywnie oddziaływających na ich właściwości cieplne, wdrożeniem technologii wklejania szyb, wykorzystaniem w produkcji profili materiałów kompozytowych, wypełniania profili materiałami izolacyjnymi itp.

SZYBY – źródło i ochrona cieplna w jednym

Drugim niezwykle istotnym z punktu widzenia izolacyjności całego okna elementem są szyby, których powierzchnia w oknie jest zazwyczaj dużo większa od powierzchni ramiaków. Stosowane w standardowych oknach szyby o współczynniku przenikania ciepła Ug=1,1 W/(m²K) są zastępowane w przypadku okien pasywnych szybami o współczynniku Ug=0,6 W/(m²K) lub Ug=0,5 W/(m²K). Najczęściej stosowane są pakiety trzyszybowe ze specjalnymi powłokami niskoemisyjnymi i przestrzeniami międzyszybowymi wypełnionymi gazem szlachetnym. Powłoki niskoemisyjne to cienkie przeźroczyste warstwy pokrywające szkło, które w sposób selektywny przepuszczają promieniowanie cieplne, pozwalając przez to uzyskać maksymalne zyski z promieniowania słonecznego przy jednoczesnym ograniczaniu strat cieplnych. O tym, w jakim stopniu szyby mogą wpływać na bilans cieplny domu i komfort mieszkania decyduje kilka ich parametrów.

Przede wszystkim są to: współczynnik przenikania ciepła szyby Ug, całkowity współczynnik przenikania energii słonecznej g oraz współczynnik przenikania światła Lt. Współczynnik przenikania energii słonecznej g (określany też jako faktor słoneczny) informuje o tym, ile energii słonecznej w formie ciepła jest przepuszczane przez szybę do po mieszczenia. W domach najwięcej czasu spędzamy po południu; latem, kiedy promieniowanie słoneczne jest bardzo intensywne i uciążliwe, można je ograniczać za pomocą rolet lub żaluzji. Odwrotnie wiosną, jesienią i zimą – siłę słońca i wyższy faktor słoneczny szyb można wtedy wykorzystać jako darmowe źródło ciepła. Przy określaniu optymalnego współczynnika g dla przeszkleń okiennych należy uwzględnić ich rozmiar oraz orientację wobec stron świata. Jest to szczególnie ważne przy dużych płaszczyznach szklanych.

W domach pasywnych ten parametr oscyluje wokół 50-65%. Współczynnik przenikania energii słonecznej g (określany też jako faktor słoneczny) informuje o tym, ile energii słonecznej w formie ciepła jest przepuszczane przez szybę do po mieszczenia. W domach najwięcej czasu spędzamy po południu; latem, kiedy promieniowanie słoneczne jest bardzo intensywne i uciążliwe, można je ograniczać za pomocą rolet lub żaluzji. Odwrotnie wiosną, jesienią i zimą – siłę słońca i wyższy faktor słoneczny szyb można wtedy wykorzystać jako darmowe źródło ciepła. Przy określaniu optymalnego współczynnika g dla przeszkleń okiennych należy uwzględnić ich rozmiar oraz orientację wobec stron świata. Jest to szczególnie ważne przy dużych płaszczyznach szklanych.  W domach pasywnych ten parametr oscyluje wokół 50-65%.

Na ogólny komfort mieszkania w domu ma także wpływ ilość światła, które przeniknie do pomieszczenia – określa ją parametr Lt, który powinien wynosić powyżej 70%. Im jest wyższy, tym lepiej; wtedy bowiem do pokoju przeniknie więcej naturalnego światła słoneczne go. Jest ono nie tylko niezbędne do życia, ale też darmowe. Im więcej otrzymamy go przez okno, tym później włączymy sztuczne oświetlenie. Elementem czasami pomijanym w analizach, aczkolwiek posiadającym również istotny wpływ na parametry cieplne całej konstrukcji okiennej oraz na ograniczenie wartości liniowych mostków cieplnych na styku szyby i profilu są ramki dystansowe. W przypadku stolarki do domów pasywnych stosuje się ramki na bazie tworzyw sztucznych, dla których wartości współczynnika  wynoszą 0,03-0,04 W/(m*K). Zamiana standardowych aluminiowych ramek dystansowych na tzw. „ciepłe ramki” może spowodować poprawę wartości współczynnika przenikania ciepła Uw o kilka procent.

Zalecane parametry dla okien w domu pasywnym

• Wartość przenikania energii przez szyby: g > 0,5
• Rama okna: U ≤ 0,80 W/(m2K);
• Minimalizacja mostków termicznych na łączeniach szyb zespolonych (stosowanie ramek dystansowych z tworzywa sztucznego);
• Okno bez nawiewników – profil zapewniający całkowitą szczelność;
• Szczelność  połączeń wszystkich elementów wchodzących w skład okna;
• Montaż okna zapewniający minimalizację mostków termicznych.
• Szczelne połączenie okna ze ścianą (szczelność na przenikanie powietrza). Zastosowanie przy montażu odpowiednich taśm zapewniających szczelność powietrzną, izolacyjnych pian rozprężnych, uszczelek;
• Okna pozbawione zewnętrznych elementów przesłaniających (np. barierki, szprosy);

W domach pasywnych okna i drzwi montuje się w warstwie ocieplenia budynku, poza licem muru. Dzięki temu eliminuje się mostki termiczne, a także ogranicza przedostawanie się pary wodnej i wilgoci do izolacji, zarówno z zewnątrz, jak i wnętrza domu. Taki montaż okien i drzwi stosuje się w przypadku ścian dwu- i trójwarstwowych, a jego prawidłowe wykonanie ułatwiają systemy montażowe, przeznaczone dla budownictwa pasywnego.

Przy montażu okien w domu niskoenergetycznym lub domu pasywnym nie powinno się stosować w ogóle pianki montażowej (wyjątkowo jako materiał uzupełniający możemy zastosować wysokiej klasy pianki wyspecjalizowanych producentów  Okna i drzwi zewnętrzne montujemy na specjalnych blokach podparapetowych (tzw. ciepłe parapety) doszczelnionych „ciepłym” klejem o specjalnej recepturze, stosując do uszczelnienia specjalny system taśm rozprężnych oraz taśm uszczelniających. Możemy zastosować system trójwarstwowy składający się z folii okiennej zewnętrznej, folii wewnętrznej , folii butylowej okiennej oraz systemu specjalnej pianki ILLBRUCK 1K lub zastąpić system taśmą uszczelniającą (Taśma może zwiększyć swoją objętość nawet kilkunastokrotnie). Okna montujemy na dyble kotwiąc ramę okienną w środku przekroju. Nie powinno się stosować tradycyjnych kotew powodujących rozszczelnienie taśmy rozprężnej w miejscu montażu kotwy. Na etapie wykończeniowym obudowujemy dodatkowo okno od strony zewnętrznej i wewnętrznej warstwą styropianu lub specjalnej folii aluminiowej

Źle dobrane lub nieprawidłowo zamontowane okna mogą stać się mostkiem termicznym, przez który uciekać będzie nawet 30 procent ciepła z budynku. Szczególnie ważny jest dobór okien do budynków pasywnych, w których najwyższe parametry izolacyjne są absolutnym priorytetem, pozwalającym spełnić wymagania stawiane tego rodzaju budownictwu.